Warszawski festiwal pianistów jazzowych

3. Festiwal Pianistów Jazzowych w Warszawie 2005

OSKAR AICHINGER - pianista, kompozytor

Koncerty m. in. w Austrii, Niemczech, Polsce, Czechach, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Belgii, Szwajcarii, USA, Rumunii z Derek Bailey, Sunny Murray, Eugene Chadbourne.
Festiwale
Ulrichsberger Kaleidophon, Konfrontationen Nickelsdorf, Konstanzer Jazzherbst, Wien-Berlin-Jazzfestival (Berlin), Hörfest Stainach, Festival "Hörgänge" Wien, TonArt-Konzerte im Kunstmuseum Bern, Festival of Central European Culture (Londyn), Jazzfestival Saalfelden, "Answers in Progress" Wien, Ruhrtriennale, "Wean hean", Moving Patterns New York, Jazzfest Wien u.a.
Kompozycje
Na zamówienie Klangforum Wien, Koehne-Quartett, Janus-Ensemble, Ensemble XX. Jahrhundert, Ensemble Cellivio i innych.
Diskorafia własna:

• Steinaich-Irrding: An den langen Lüssen, Extraplatte 1993
• Oskar Aichinger Solo: Poemia, Durian 1997
• Oskar Aichinger (Trio): Elements of Poetry, between the lines 1999
• Oskar Aichinger (Sextett): To Touch A Distant Soul, between the lines 2001
• Oskar Aichinger (Quartett): Synapsis, between the lines 2003
• Oskar Aichinger/Franz Koglmann: The Bridal Suite, Handsemmel/Lotus 2004

Inne:

Malli, Artist in Residence (Soundtrack zum Film), Allegro 1992

Striped Roses, Insections, Extraplatte 1994

Burkhard Stangl: Ereignislose Musik/Loose Music, Random Acoustics 1996

Janus 2, die spielmannlieder, Extraplatte 2000

Burkhard Stangl/Oswald Egger, Venusmond, Quell Records 2000

Kollegium Kalksburg: s spüt si o, Extraplatte 2000

Thomas Kaufmann: Coincidence, Extraplatte 2001

Hannes Enzlberger: Songs to anything that moves, between the lines 2002

Derek Bailey/Walter Malli (mit Oskar Aichinger, Hans Steiner, Karl Sayer), live at THE VORTEX London, arto 2003

Biografia
1956 urodzony w Vöcklabruck
1962-2974 szkoła w Attnang/Puchheim i Vöcklabruck
1974-1976 studium na Uniwersytecie Górniczym w Leoben (przerwane)
1976-1983 studia na Uniwersytecie Muzycznym "Mozarteum" oraz na Uniwersytecie w Salzburgu ukończone magisterium
1979-1983 kierownik artystyczny różnych zespołów i chórów
1984-1986 korepetytor baletowy w Operze Wiedeńskiej
1986-1990 działalność dydaktyczna
1990-1995 Duo "Steinach-Irding" z Hansem Steinerem
1991- Duo z Walterem Malli
1991-1996 W zespole "Maxixe" Burkharda Stangla (dyrygent i pianista)
1993-2002 Współpraca przy projekcie "Klangnetze"
1995 Max Nagel Quintet
1995 "TonArt plays Austrian Hollywood Composers" (dyrygent, kompozytor)
1996 Oskar Aichinger Oktett (Max Nagl, Lorenz Raab, Joanna Lewis, Andrew Jeszek, Achim Tang, Patrice Heral, O.A.)
1996 Pierwszy koncert solowy
1996- Akompaniament niemych filmów, m.in. do : "Der Schatz", "Das Kabinett des Dr. Caligari", "Surrender", "Nosferatu" (wspólnie z Paulem Skrepkiem)
1997 Volkstheater: "Der Zerrissene" (fortepian)
1997- Walter Malli´s "Catatonic Contrasts" (fortepian)
1998 "The Metamagic of Fritz Spielmann" (dyrygent, kompozytor)
1999- Oskar Aichinger Trio (Achim Tang, Paul Skrepek, O.A.)
1999-2000 Występy gościnne z "Kollegium Kalksburg" (skrzypce)
2000 Oskar Aichinger Sextett (Lorenz Raab, Max Nagl, Martin Siewert, Achim Tang, Paul Skrepek. O.A.)
2001 Duo z Kathariną Klement
2001- Hannes Enzlberger´s "Songs to anything that moves" (fortepian)
2001- Thomas Kaufmann´s "Coincidence" (fortepian)
2002- Martin Siewert´s "Dying will be easy" (fortepian)
2002- Trio z Franzem Koglmannem i Wolfgangem Reisingerem
2002- "Abends spucke ich meine Lunge aus" (Vincenz Wizlsperger, O.A.)
2002- "Synapsis" (Stefan Nemeth, Achim Tang, Paul Skrepek, O.A.)
2003- "Schwarze Lieder" (Walter Raffeiner, Max Nagl, O.A.)
2004- Duo z Franzem Koglmannem (Songs Burta Bacharacha)
2004- "ms franz" (Martin Zrost, Richard Klammer, Christof Dienz, Petra Ackermann, Vincenz Wizlsperger, Paul Skrepek, O.A.)
2004- Kosmos Lutosławski, fortepian solo

"Kosmos Lutosławski"
Oskar Aichinger, fortepian solo

Dzieło wielkiego kompozytora polskiego Witolda Lutosławskiego (1913 - 1994) fascynuje mnie już od wielu lat. Szczególnie technika zwana przez niego "aleatoryką ograniczoną" - po raz pierwszy zastosowana w utworze "Jeux vénitiens " (1961) - była i jest dla mnie ważną wskazówką przy moich własnych poczynaniach kompozytorskich i improwizatorskich. Ta zasada ograniczonej przypadkowości wiąże się równocześnie z ograniczeniem władzy kompozytora, jak i podniesieniem rangi muzyka do "współkompozytora". Przy czym nigdy nie dochodzi do utraty przez kompozytora kontroli nad utworem: określony przez kompozytora czas i materiał reguluje przebieg kompozycji i w ten sposób wyznacza zamierzoną dramaturgię.

Lutosławski w swoim kwartecie smyczkowym (1964) nazywał powstające w ten sposób układy "mobiles". One błyszczą i świecą w najróżniejszych niuasach barwnych i świetlnych, następują po sobie lub równolegle tworzą coraz to dłuższe łańcuchy molekularne, które w końcu przeistaczają się w wielkie formy. W mikrokosmosach "mobiles" rozwijają się różne powtórzenia przerwane przez ostre cięcia tworząc przestrzeń dla kolejnej dżungli, przepaści lub kolejnego lodowego szczytu góry. A w ten sposób, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, powstaje kosmos spójnej kompozycji.

Anthony Braxton po pierwszych swoich koncertach solowych zauważył, że od pewnego momentu zaczynał się powtarzać, lecz nie w sposób kontemplacyjny, ale w taki sposób, który jego samego irytował. Moje własne doświadczenia były podobne - bez twórczego wsparcia zespołu improwizacja szybko może się znależć w ślepym załuku, w którym pierwotna wolność zamienia się na własne życzenie w więzienie. Postępowanie zgodnie z zasadą "mobiles" Lutosławskiego oznacza dla mnie wyzwolenie od wolności. Dzięki świadomemu treningowi pojawja się wewnętrzny zegar, który samodzielnie kontroluje czas trwania "mobiles", zostają ustalone ogólne zasady postępowania, ale jego zmiany są w każdej chwili możliwe, nikt oprócz mnie samego nie może mi w tym przeszkodzić.

Dzięki zamówieniu kompozytorskiemu, które otrzymałem od Polskiego Instytutu w Wiedniu i za które jestem bardzo wdzięczny, rzeczywiście wykorzystałem materiał kompozytorski Lutosławskiego i to z prawie wszystkich okresów jego twórczości:

Wariacje na temat Paganiniego (1941), Folk Tunes (1945), Jeux vénitiens (1961), Kwartet smyczkowy (1964) oraz Epitafium (1979). Premiera tego programu (Stadtinitiative Wien, 05.11.2004) była dla mnie wydarzeniem, które mnie uszczęśliwiło i utwierdziło w postanowieniu podążania tą drogą. Trasa koncertowa po Polsce oraz nagranie w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego w Warszawie są w przygotowaniu.

(Oskar Aichinger)

---

9 października 2005, w sali Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki, odbył się koncert w ramach III Festiwalu Pianistów Jazzowych.

autor zdjęć: Tadeusz Kuczyński